بررسی تطبیقی خردگرایی در اشعار متنبی و ناصرخسرو

بررسی تطبیقی خردگرایی در اشعار ناصرخسرو و متنبی شعرای بزرگ که از خرد و دانش بهره دارند، طبعاً عقاید و افکاری که زاییده ی خرد و دانش است، در شعر خود به کار می برند تا برای خوانندگان و شنوندگان پند و اندرزی باشد؛ زیرا شاعر در همان حال که شادی بخش دل ها و زداینده ی غم از دل های مردم است نیز باید آموزگار ایشان باشد. پایان نامه ای که در پیش رو دارید، به بررسی خردگرایی در اشعار متنبی و ناصرخسرو پرداخته. به سبب رابط? تنگاتنگی که بین سخنان خردمندانه و سخنان حکیمانه وجود دارد، خردگرایی را بیشتر از جنب? سخنان حکیمانه مورد بررسی قرارداده است. ناصرخسرو و متنبی با فاصله ای نزدیک به هم، یکی در قرن چهارم، دیگری در قرن پنجم، در دو گوشه از جهان ظهور کردند. هردو آنها در یک شرایط سیاسی و ادبی تقریباً یکسان بودند. هردو در دور? عباسی و دارای آیین اسماعیلی و همچنین دارای اشعار حکمی بودند که حکمت آنها باعث شهرت و رواج اشعار آنان بین مردم شده است و با آراء و سخنان حکیمان? خود جایگاهی را در ادبیات برای خود کسب کردند. متنبی به دنبال بزرگواری بود و ناصرخسرو تشویق کننده به کسب هر نوع فضیلت برای نوع انسانی و این ها خود انگیزه ای بود برای این دو شاعر تا به اشعار حکیمانه روی آورند. هر دو در سخنان حکیمان? خود از علم و دانشی که در زمان آن ها معروف و شناخته شده بود و هم-چنین از معارف اسلامی، بهره برده اند. از جمله عوامل دیگری که در سخنان حکیمانه و خردمندان? این دو حکیم تاثیر گذاشته، دیدگاه منفی و تاریک آن ها نسبت به دنیا، مردم و روابط انسانی می باشد. البته باید گفت که اخلاق و دید و تفکر هر دو شاعر هم از جمله عواملی است که در ابیات حکیمان? آن ها تاثیرگذار بوده است. بررسی حکمت و خرد این دو سراینده بزرگ، حاکی از وجوه مضمون های مشترک بسیار بین آن ها می باشد و بی شک بررسی تطبیقی آرای این دو نویسنده ی فارسی و عربی، راه را برای شناخت اندیشه ها و سخنان خردمندانه ی این دو حکیم، هموار می کند.